Drawing Criticism

Samenvatting

Dit essay gaat over architectonische representatie. Ik ga vooral in op een bijzondere kritische functie die representatie krijgt in een specifieke context, die van de relatie tussen architectuur en de stad. Hiertoe inventariseer ik eerst de verschillende functies van representatie in de architectuur en signaleer ik de belangrijkste veranderingen die daarin de afgelopen decennia zijn opgetreden, en die zich voornamelijk hebben afgespeeld langs twee assen: de digitalisering van de media en de toenemende omvang en diversiteit van het beeldmateriaal. Alleen op het laatste aspect ga ik hier in. De overvloed aan architectuurbeelden vanaf de jaren vijftig houdt intrinsiek verband met de toegenomen aandacht van de architectuur voor de bestaande stad, de massacultuur en alledaagse activiteiten, waarin een steeds prominentere rol was weggelegd voor beelden in een groeiend aantal media. De overvloed aan beelden in de cultuur als geheel en de wens van de architectuur daar aansluiting bij te vinden, moesten er wel toe leiden dat ook in de architectuur beelden gangbaarder en diverser werden. Maar, belangrijker nog, de toegenomen aandacht van de architectuur voor de bestaande stad droeg er ook toe bij dat representatie – van oudsher het raakvlak tussen architectuur en de gebouwde omgeving – zich op meer systematische wijze alert en kritisch op de stad begon te richten. Volgens mijn hypothese heeft dit geleid tot een structurele verandering in het architectuurdiscours: architectonische representatie dient niet langer uitsluitend om het creatieve ontwerpproces te ondersteunen en informatie mee te delen ten behoeve van de constructie van het gebouw, ze werkt ook direct en kritisch in op het discours zelf. Door actief te worden op een terrein dat van oudsher aan de tekst was voorbehouden, ondersteunt het tekenen reflexief en kritisch onderzoek in de architectuur.