The rise of the Randstad: An investigation using the rank-size rule (11th – 21st centuries)

Samenvatting

Dit artikel toont de resultaten van een eerste verkenning van achthonderd jaar verstedelijking in het westen van Nederland aan de hand van de ranksize rule. Tegelijkertijd is het een introductie van een promotieonderzoek naar het ontstaan en de transformatie van het vermeende stedensysteem van de Randstad.

Ondanks de doctrine die in de tweede helft van de vorige eeuw rondom de Randstad ontstond, bestaat er nog altijd weinig consensus over het fenomeen: niet alleen wordt het bestaan ervan regelmatig in twijfel getrokken, ook is onduidelijk gebleven of de meerkernige stadsvorm waarmee de Randstad zich binnen Europa onderscheidt, nu al dan niet een bron van vreugde is. Deze existentiële vragen nemen niet weg dat de Randstad in bestuurlijke kringen wel degelijk een belangrijke rol speelt. Met de recente publicatie van de structuurvisie Randstad 2040 wordt het belang van de steden in het westen van Nederland, ondanks de vele onduidelijkheden, bevestigd en zelfs toegejuicht.

Sinds enige tijd loopt aan de faculteit Bouwkunde van de TU Delft het onderzoeksprogramma Mapping the Randstad Holland (1200-2000), dat zich niet zozeer expliciet met de bovenstaande vragen bezighoudt, maar waarin de historische stad in Holland centraal staat. Uitkomsten van het onderzoek kunnen wel een inhoudelijke bijdrage leveren aan het debat rondom de Randstad: onder andere zal inzicht worden gegeven in het functioneren en de transformatie van stedensystemen in de eeuwen vanaf hun ontstaan tot heden.

Het bovengenoemde promotieonderzoek maakt deel uit van dit programma en richt zich op het bovenregionale schaalniveau. Het doel is door vergelijking van de langetermijnontwikkeling van de negen steden Utrecht, Amsterdam, Haarlem, Leiden, Delft, Gouda, Den Haag, Rotterdam en Dordrecht uitspraken te doen over de systematische transformatie in het stedensysteem van de Randstad.